برند : Atrian
برای خرید و مشاهده محصول کلیک نمایید.
به پارچههایی ساده از جنس پنبه یا کتان که روی آن با استفاده از مهر و قالب نقوش ایجاد کردهاند، «سفره قلمکار» میگویند. چاپ قلمکار به عنوان یکی از چاپهای سنتی ایرانی روی محصولاتی چون سفره، پرده، روتختی، کیف و کوسن اجرا میشود. در ادامه با مراحل تولید سفره قلمکار آشنا میشویم.
دلیل نامگذاری هنر قلمکار به این نام به نحوه تولید و نقاشی پارچه در ابتدای پیدایش این هنر برمیگردد. در آن زمان با استفاده از قلممو نقوش مورد نظر را روی پارچه ایجاد می کردند. اما به دلیل صرف وقت زیاد، قیمت بالا و همچنین یکسان نبودن محصولات، قلمکاران به فکر طراحی و ساخت مهرها برای ایجاد نقوش افتادند. این هنر پیشینهی پرفراز و نشیبی دارد. در گذشته با نام «چیتسازی» مشهور بوده و گسترش و اوج آن به دوره صفوی خصوصا در زمان پایتختی اصفهان برمیگردد. نقشهای استفاده شده در قلمکار از گذشته همان نقشهای استفاده شده در فرش ایرانی هستند.
در مرحله اول طرح مورد نظر را روی چوب اجرا میکنند و سپس به حکاکی نقوش به صورت برجسته و فرورفته میپردازند. برای ساخت قالبها و مهرهای قلمکار معمولا از چوب درختان گلابی یا زالزالک استفاده میشود. به این دلیل که این نوع چوبها خاصیت شکلپذیری، ضربهپذیری زیاد و همچنین دوام بالایی دارند. مهرهایی با نقوش ریز و ظریف را از چوب درخت زالزالک میسازند و مهرهایی با طرح درشت را با چوب درخت گلابی. بعد از کندهکاری نقوش روی چوب، هنرمند قلمکار با اضافه کردن یک دسته که در پشت مهر قرار میگیرد میتواند طرح مورد نظر را روی پارچه پیاده کند.
برای تولید سفرههای قلمکار از پارچههای پنبهای، کتانی و گاهی ابریشمی استفاده میشود. قبل از چاپ، پارچهها را اندازههای مختلف برش میزنند و لبههای پارچه را در اصطلاح «ریشهتابی» میکنند. مرحله بعدی «دندانه کردن» پارچه است. این مرحله معمولا کنار رودخانه انجام میشود. دندانه کردن پارچه برای جذب بهتر رنگ و همچنین خوشرنگشدن پارچهی زمینه انجام میشود. بعد از خشکشدن پارچهها در هوای آزاد، زمینهی مناسب برای چاپ قلمکار حاضر میشود.
در مرحله طراحی رنگها تفکیک میشوند و برای هر رنگ قالب مخصوص ساخته میشود. استادکاران معمولا از چهار رنگ اصلی در این هنر استفاده میکنند. رنگهای سیاه، قرمز، آبی و زرد و گاهی رنگهای فیروزهای یا حتی صورتی و بنفش. خطوط اصلی طرح به رنگ سیاه و در اولین مرحله چاپ میشود و بعد از آن رنگهای دیگر به پارچه اضافه میشوند. به این صورت که رنگ سیاه خطوط اصلی طرح را مشخص میکند و رنگهای دیگر فضای خالی بین خطوط را پر میکنند و به این صورت طرح نهایی مشخص میشود. بعد از رنگ سیاه، رنگهای آبی و قرمز روی پارچه مهر میشوند. در آخرین مرحله رنگ زرد یا اخرایی به طرح اضافه میشود و رنگ تکمیلکننده و نهایی چاپ قلمکار روی پارچه است.
خرید با قیمت مناسب از سایت معتبر دیجی کالا
قیمت محصول : 47500 تومان
هر روز که میگذرد جذابیت طرحها و نقشهای سنتی برای اهالی هنر و فرهنگ ایرانی بیشتر میشود و لزوم استفاده از آثاری با مضمون سنتی ایرانی در این دنیای مدرن بیشتر احساس میشود. یک رومیزی قلمکاریشده که سراسر طرح و نقش است و توسط هنرمندان ایرانی اجرا شده، میتواند در این راه یکی از انتخابهای ما باشد. «سفره قلمکار ممتاز طرح 23» که استاد عطریان در اصفهان طراحی و اجرا کرده یکی از این رومیزیهای زیباست. اندازه خیلی کوچک این سفره، برای قرار دادن روی میزهای دو نفره مناسب است. این رومیزی مربعشکل، ضلعی در حدود یک متر دارد و سطح آن با نقوش زیبای بته جقه رنگارنگ پوشانده شده است. علاوه بر استفادهی این محصول به عنوان رومیزی، میتوان از آن به عنوان سفره استفاده کرد؛ سفرهای که برای غذا خوردن دو یا چهار نفر مناسب است. چاپ قلمکار، هنری است که ایرانیان از زمان ساسانیان تا به امروز آن را با مهارتی مثالزدنی پرورش دادهاند و به نسل حاضر منتقل کردهاند. این هنر شیوهای کهن از چاپ طرحهایی حیرتانگیز بر روی پارچه است. در دورههای مختلف تاریخی استفاده از چاپ قلمکار در میان مردم ما رواج بسیاری داشت. پارچههایی با نقش و رنگهایی که استادکاران ایرانی با چوب گلابی و زالزالک و به کمک رنگهای طبیعی، آنها را نقاشی میکردند. سفرههای قلمکار امروزی معمولا نقشهایی اسلیمی دارند و از پنبه ساخته میشوند. رنگ این سفرهها به وسیله رنگرزی با پوست انار تثبیت میشود.
تصاویر بیشتر